“Büyük Köy” olmanın, ya da “Büyükşehir” olmanın yol ayrımına gelmiş bulunuyoruz.
Şu an Türkiye’de, 16 Büyükşehir Belediyesi bulunmaktadır. Sayın Başbakan’ımız, 12 Haziran Genel Seçimleri öncesi, 11 ilimize Büyükşehir olma sözü verdi ve böylece toplam 27 il, çok yakında Büyükşehir Belediyesi statüsü kazanmış olacak.
Bu değişiklik, 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununda yeni bir düzenleme yapılarak mümkün olabilecektir. Hükümetimizin düşündüğü değişiklik ile Türkiye’nin 22. büyük İli olan Elazığ, maalesef “Büyükşehir Belediyesi” kapsamı dışında kalmaktadır.
Kanun değişikliği sonucu, ilimizin de Büyükşehir olma hakkından yararlanabilmesi için, Hazar Stratejik Araştırmalar Merkezi adına, tarafımdan, “6 İL EL ELE, BÜYÜKŞEHİRE” adlı bir proje hazırlandı ve Elazığ Valiliğine başvurusu yapılarak projeye destek istendi.
Elazığ Valisi Sayın Muammer EROL’un projeye olumlu bakış açısı sonucu, proje 31 Ekim 2011 tarihinde hayata geçirilmiş oldu. Proje genel olarak şu şekildeydi:
Projenin Gerekçesi:
5216 Kanun numaralı, Büyükşehir Belediyesi Kanununun 4. Maddesinde;
“Belediye sınırları içindeki ve bu sınırlara en fazla 10.000 metre uzaklıktaki yerleşim birimlerinin, son nüfus sayımına göre toplam nüfusu 750.000`den fazla olan il belediyeleri, fizikî yerleşim durumları ve ekonomik gelişmişlik düzeyleri de dikkate alınarak, kanunla büyükşehir belediyesine dönüştürülebilir.” denmektedir.
Bu maddenin yapısı incelendiğinde, “Belediye sınırları içindeki ve bu sınırlara en fazla 10.000 metre uzaklıktaki yerleşim birimlerinin, son nüfus sayımına göre toplam nüfusu 750.000`den fazla olan il belediyeleri” ifadesi ile, şehir merkez nüfusu ve merkeze yakın 10 km mesafedeki yerleşim birimlerin toplam nüfusu 750.000 olması gerektiği anlaşılmaktadır. Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın 8 mayıs 2011 tarihinde Kahramanmaraş ilinde söylemiş olduğu “11 ili büyükşehir yapacağız” sözünde kastedilen 11 ilin merkez ilçe belediye nüfuslarına bakıldığında, 9 ilin büyükşehir olma kriterini sağlamadığı görülecektir.
İl merkezi belediyesinin büyükşehir belediye olması durumunun, il genel nüfusu ile ilişkilendirilmesi doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerinde, ilde yaşayan bütün seçmenler oy kullanacağı için, merkezden 150 kilometre uzaklıktaki ilçe ve köylerde yaşayan seçmenler bile oy kullanacaktır. Bu durum, seçmenin uzun vadeli merkez hizmetlerinden faydalanma talebi ile sonlanacaktır. Hizmet gitmediği zaman da, bölünmeler olacak, oy verme işlemi tehdide dönüşecek ve beklenmeyen sonuçlar ile karşılaşmak mümkün olacaktır. Doğru olan, Büyükşehir Belediye seçimlerinde merkezde yaşayan seçmenlerin oy kullanmasıdır.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine Göre illerin 2010 yılı nüfus dağılımı incelendiğinde, Elazığ Şehir Merkez nüfusu 331.479 dur. Bu nüfus ile Elazığ Türkiye’nin 22. büyük şehridir. Fakat büyükşehir olacak iller incelendiğinde, 316.000 nüfuslu Manisa, 265.000 nüfuslu Balıkesir, 234.000 nüfuslu Trabzon, 213.000 nüfuslu Hatay, 188.000 nüfuslu Aydın, 141.000 nüfuslu Tekirdağ ve 60.000 nüfusa sahip Muğla belediyelerin büyükşehir olması planlanmaktadır. Elazığ Şehir Merkez nüfusunun 331.479 olması ve bu nüfus ile Türkiye’nin 22. büyük şehri olduğu halde büyükşehir olamayacağı, haksızlık olarak değerlendirilmektedir. Aynı şekilde, diğer illerimiz de, benzer haksızlığa uğrayacaklardır.
Yasal düzenleme, Elazığ’ın da içinde olduğu illeri kapsayacak şekilde yapılmaz ise, örneğin Elazığ’ın son yıllardaki nüfus artış oranı dikkate alındığında, 50 veya 100 yıl geçse dahi, 750.000 ile genel nüfusa ulaşamayacağı ve hiçbir zaman büyükşehir olamayacağı değerlendirilmektedir.
Projenin Uygulanması:
Projenin yürütücüsü, Hazar Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Yrd. Doç. Dr. Bilal Çoban’dır.
Öncelikle, Elazığ ili içerisinde bir toplantı yapıldı ve şu kurum ve kuruluşlar Elazığ Valiliği aracılığı ile 03.11.2011 tarihinde Elazığ Valiliği toplantı salonunda yapılacak toplantıya davet edildi.
1. Elazığ Belediyesi
2. Fırat Üniversitesi
3. Elazığ Barosu
4. Ak Parti İl Başkanlığı
5. Cumhuriyet Halk Partisi İl Başkanlığı
6. Milliyetçi Hareket Partisi İl Başkanlığı
7. Saadet Partisi İl Başkanlığı
8. Büyük Birlik Partisi İl Başkanlığı
9. Has Parti İl Başkanlığı
10. Ticaret ve Sanayi Odası
11. Ticaret Borsası
12. Esnaf ve Sanatkârlar Birliği
13. Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifi
14. Şehir Plancıları Odası
15. Kimya Müh. Odası
16. Makine Müh Odası
17. Ziraat Müh. Odası
18. Elektrik müh. Odası
19. Jeofizik Mühendisleri Odası
20. Mimarlar Odası
21. İnşaat Müh Odası
22. Muhasebeciler Odası
23. Ziraat Odası
24. Eczacılar Odası
25. Tabipler Odası
26. Elazığ İnşaatçılar Derneği
27. Fırat Havzası Gazeteciler Cemiyeti (2 kişi)
28. Elazığ Gazeteciler ve Yazarlar Cemiyeti (2 kişi)
29. Türkiye Kamu-Sen İl Temsilciliği
30. Memur-Sen İl Temsilciliği
31. KESK İl Temsilciliği
32. Elazığ Sivil Toplum Kuruluşları Platformu (2 kişi)
33. Hazar Stratejik Araştırmalar Merkezi
İzlenecek Yol Haritası:
1. Gelen katılımcılara, proje hakkında bilgi verilecek ve toplumsal destek istenecektir. Bu destek alındıktan sonra, stratejik yol haritası çizilmesi için görüşler alınacak ve yürütme sekretarya oluşturulacaktır.
2. Çözüm Önerilerimiz üzerine yoğunlaşılacak toplantı sonucunda, kurum-kuruluş ve Sivil Toplum Örgütlerinin diğer illerdeki muadilleri ile görüşme yapılması teklif edilecektir. Resmi yazışmalar yapılırken, her kuruluş, kendi muadil kuruluşu ile ikili temaslarda bulunacak ve Elazığ ili ev sahipliğinde belirlenen yer ve saatte, 6 ilin Kuruluşlarının katılımı ile genişletilmiş proje toplantısı yapılacaktır.
3. 6 ilin kuruluş temsilcilerine proje ayrıntılı olarak anlatılacak ve ortak hareket etme teklifi yapılarak, güçlerin birleştirilmesi sağlanacaktır.
4. “6 İL EL ELE, BÜYÜKŞEHİRE” projesi etrafında oluşturulacak sinerji ile, her ilin kendi ilinde “Büyükşehir Olmak İstiyoruz İmza Kampanyası” düzenlemesi sağlanacak ve en kısa zamanda sonuca gidilmesi istenecektir. Belirlenen süre içerisinde, bütün illerdeki imza kampanyası sonuçlandırılmış olacaktır.
5. Belirlenecek tarihte, Ankara’da 6 İlin milletvekillerinin ve bütün kurum, kuruluş ve sivil toplum kuruluşlarının katılımı ile genişletilmiş “6 İL EL ELE, BÜYÜKŞEHİRE” divan toplantısı yapılacaktır.
6. Siyasi desteğin de alınması ile birlikte, Hükümet yetkilileri ile görüşmeler yapılacak ve 6 ilin Büyükşehir Belediyesi olabilmesi için 5216 Kanun numaralı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 4. Maddesinde gerekli değişikliklerin(projede belli olmakla birlikte, şimdilik saklı tutulacaktır) yapılması sağlanacaktır.
“Doğunun Paris’i” Elazığ’ımız, bugün ayakta kalma mücadelesi vermektedir. Malatya, Mardin ve Ordu, 750 bin nüfusunu yakalamak için yoğun bir şekilde nüfus kaydırması yapmaktadır. Çok az bir çaba ile bu statüyü elde edebilecekleri bir nüfus sayısına sahip olan bu illerin bizi ilgilendiren tarafları vardır. Hazırladığımız bu proje hayata geçirilemez ve “Elazığ Büyükşehir Belediyesi” statüsü elde edilemez ise, diğer iller ile aramızdaki makas açılacak ve yakın bir gelecekte bölgenin geri kalmış il’leri ile aynı statüde olunacaktır. Birçok arkadaşımız ve sivil toplum kuruluşları, Büyükşehir olabilmemiz için yazdı, çizdi, isyan etti, sitem etti, ama bir sonuç elde edilemedi. 6 il güçlerini birleştirir ise, sonuç alabileceğimizi düşünüyorum. Valiliğimizin psikolojik desteğinin yanında, görev bize, halkımıza düşmektedir.
Lütfen projemize destek olun ve Her birimiz bir köşesinden yakalayıp, şehrimizi hak ettiği yere kaldıralım. Geç olmadan…
